Аталған хаттамаға 2023 жылғы 25 желтоқсанда Санкт-Петербург қаласында ЕАЭО елдерінің басшылары қол қойған. Құжаттың негізгі мақсаты – шетелдік интернет-дүкендер арқылы жүретін электронды сауданы құқықтық тұрғыда реттеу.
Сенатор Бекбол Орынбасаровтың айтуынша, хаттама электронды саудамен байланысты тауарларды жеке санат ретінде қарастырып, оларды міндетті түрде кедендік декларациялауды көздейді.
“Қазір мұндай тауарлар жеке пайдалануға арналған болып саналып, белгілі бір шектен (200 еуро немесе 31 кг) аспаған жағдайда декларацияланбайды. Бұл ресми статистикаға енгізілмей қалады. Жаңа талаптар бұл олқылықтың орнын толтырып, нақты есеп жүргізуге мүмкіндік береді”, – деді сенатор.
Құжат аясында бірнеше өзгеріс қарастырылған:
"Электронды сауда операторы" ұғымы енгізіледі;
Электронды саудаға арналған жаңа декларация түрі қолданысқа енеді;
Барлық электронды сауда тауарлары міндетті түрде кедендік рәсімдеуден өтеді.
2021 жылдан бастап ЕАЭО елдерінде осы бағытта пилоттық жоба жүзеге асырылып келеді. Қазақстанда операторлар ретінде "Қазпошта" АҚ және "DHL International Kazakhstan" ЖШС жұмыс істеп жатыр. Болашақта басқа да логистикалық компаниялар оператор бола алады.
Сенатордың айтуынша, хаттаманы қабылдау кедендік рәсімдерді жүйелеуге, нақты статистика қалыптастыруға, нарық қатысушыларына тең мүмкіндік беруге және кедендік төлемдерді тиімді басқаруға жол ашады.
Шетелдік интернет-дүкендердің тауарларына баж салығы ҚҚС есебімен бағадан 15% -дан 17% -ға дейін көтеріледі. Бұл туралы Сенат отырысында ұлттық экономика вице-министрі Азамат Әмрин мәлімдеді.
Әмрин шетелдік базарлардағы тауарларға баж салығын төлеудің жаңа тәртібін түсіндірді. Оның айтуынша, бұрын $250 және 31 килограмм салмақтан арзан тауарларға баж салынбаған және олар декларацияланбаған.
Осы шектерден жоғары болғандардың бәріне 15% бірыңғай жиынтық баж салынды. Тек өткен жылдың өзінде бұл төлемдер қазынаға 7 млрд теңге әкелді.
"Егер қазір жиынтық төлем тауар бағасының 15% болса, енді ол 5% баж салығы болады, ол бөлек төленеді, оған ҚҚС-тың 12% қосылады. Яғни, жалпы алғанда бұл 17%. Тауарлардың құны 2% -ға артады ", - деп хабарлады Азамат Әмрин.
Мұндай өзгерістерді Сенат ЕАЭО Кеден кодексі туралы шарт аясында ратификациялады. Айта кетейік, 2026 жылдан бастап ҚҚС мөлшерлемесінің мөлшері 16% -ды құрайды.
Бұдан басқа, енді қазақстандықтарға шетелдік меркетплейстерден алған барлық тауарларды декларациялауға міндетті болады. Декларацияны өз бетінше немесе "Қазпошта" және басқа да қызметтердің көмегімен тегін толтыруға болады, оларға 4 мыңнан 5 мың теңгеге дейін төлеуге тура келеді.
Вице-министрдің айтуынша, декларацияны толтыру оңай және қазақстандықтар ол үшін артық төлемеуі мүмкін.
